Sarıyer’in en eski yerleşim yerlerinden biri olan Yeniköy’ün 1845-1925 yılları arasında belediye olduğunu biliyor muydunuz? Tarihinde birçok farklı kültüre ve medeniyete ev sahipliği yapan Yeniköy, Mehmet Reşad döneminde ihaleye çıkan ancak hayata geçirilemeyen tramvay hattının özlemini çekiyor. Yeniköy’e yerleşimin ne zaman olduğuna dair net bir bilgi bulunmazken, birçok kaynak farklı bilgiler veriyor. Kesin olmamakla birlikte 15. yüzyıla dayandığı belirtilen Yeniköy’de, bazı kaynaklarda Türklerin bölgeye yerleştiği ifade ediliyor. “YENİKÖY’E 15 BİN RUM AİLE GETİRİLDİ” Yeniköy’ün tarihçesi ile ilgili bilgiler veren Mahalle Muhtarı Engin Cevahiroğlu, “Yeniköy’e yerleşimin ne zaman olduğuna dair Evliya Çelebi’nin eserlerine başvurduğumuzda 15 ve 16. yüzyılda 1583 yılında Trabzon Sancağı’ndan 15 bin Rum ailenin getirildiğini görüyoruz. Zaten o dönemlere baktığımızda ağırlık Rum vatandaşlardaydı. Burada yaşayan Rumların kökeni çok büyük ihtimal Trabzon’dan gelen vatandaşlara dayanıyor. Ayrıca Yavuz Sultan Selim’in ve Kanuni Sultan Selim’in şeyhülislamlığını yapan Zembilli Ali Efendi’nin oğlu Fudayl, 1533 yılında İslam’ın Yeniköy’de gelişmesi için bir cami yaptırdı. Dolayısıyla Evliya Çelebi’nin bahsettiği 1583 yılından önce Türkler burada olduğunu tahmin ediyoruz” dedi. “94 YIL ÖNCE BELEDİYEYDİK” Yeniköy’ün uzun bir süre belediye olduğunu söyleyen Cevahiroğlu, “Osmanlı döneminde İstanbul’da 12 belediye dairesi vardı. Bunlardan biri de Yeniköy’deydi. Yani mahallemiz 1845-1925 yılları arasında belediyeydi. Bir sınırı Arnavutköy diğer sınırı Sarıyer’di. Bu iki bölge arasında kalan her yer Yeniköy olarak geçiyordu. Belediye başkanlarımızdan biri de Sait Halim Paşa’ydı. Kendisi Osmanlı Devleti’nde çok etkin bir kişiydi. Osmanlı’nın 1914 yılında tarafsızlığının ihlal edilmesi nedeni ile I. Dünya Savaşı'na katıldığı süreçte Almanya sefiri Wangenheim ile ittifak anlaşması Sait Halim Paşa’nın Yeniköy’deki yalısında imzalanmıştı” ifadelerini kullandı. “DAVALARA KADI BAKARDI” Cevahiroğlu, “1551 ile 1915 arasında burada Yeniköy Kadılığı vardı ve Galata Kadılığı’na bağlıydı. Hatta görülen davalardan dolayı arşivde 174 sicil defteri bulunuyor. Aynı zamanda Yeniköy Naipliği de deniyordu” diye konuştu. PROJEYE SAVAŞ ENGELİ! Boğaziçi öngörünümde yer almasından dolayı birçok bürokratik engel ile karşılaşan Sarıyer’in yüzyıllar önce büyük bir fırsat kaçırdığını söyleyen Cevahiroğlu, sözlerini şöyle tamamladı: “Osmanlı Padişahı Mehmet Reşat döneminde bir firmaya Karaköy’den Rumeli Feneri’ne kadar elektrikli tramvay hattı ihalesi verildi. Ancak araya savaşlar girdi ve bu proje hayata geçmedi. Eğer o hat yapılsaydı Boğaziçi’ndeki köylere uğrayarak, yolcu taşıyacaktı. Bizim için çok güzel olacaktı. Bu 100 yıllık bir özlem.” SARIYER POSTA