Sarıyer’in asırlık camisi olan Ali Kethüda Camii, tarihi boyunca birçok restoreden geçti. Cami ilk olarak 1720 ve 1721 yılları arasında, Nevşehirli İbrahim Paşanın kethüdası Maktul Mehmet Ağa tarafından tamir ettirildi ve bu sırada camiye bir minare eklendi. Ancak cami, hak ettiği değeri bugün görmüyor. Meydana gelen doğal afetler nedeniyle caminin minaresi eğik, sıvaları dökülmüş, duvarları çatlamış durumda.Vakıflar Genel Müdürlüğü ilgisiz
İlk inşa edildiğinde deniz kıyısında yer alan Ali Kethüda Cami zaman içinde kıyının doldurulması sonucu bir miktar içeri kaydı. Cami, kıble doğrultusunda gelişmiş, derinliğine dikdörtgen bir alana yayılan yapı kagir duvarlardan oluşuyor. Ahşap çatılı olan cami bir bodrum katı üzerine oturmuş. Kapalı bir son cemaat yeri ve harimden oluşan caminin cümle kapısı kuzeyde, mihrap ekseni üzerinde yer alıyor. Cami, bütün bu güzel özelliklerine rağmen gerekli önemi görmüyor. Tarihi yapının iç duvarları çatlamış durumda. Bütün yetki Vakıflar Genel Müdürlüğü’nde olduğu halde camiye bir tek çivi bile çakılmadı.
Olağanüstü çizgilerle tasarlanmış
Kaderine terk edilen Ali Kethüda Cami’nin üst katında batı yönündeki pencerelerden beş tanesi kapı olarak kullanılıyor ve bu açıklıklardan sonradan yapıya eklenen kadınlar bölümüne geçiliyor. Kuzeydeki ana girişte de doğu duvarında bir yan giriş bulunuyor. Duvarlar dışarıdan, kesme taş örgüsüne benzer şekilde taraklı mozaikle kaplı olan caminin bütün cephelerinde iki sıra halinde, dikdörtgen açıklıklı ve kesme taş söveli pencereler sıralanıyor. Gerek pencere söveleri gerekse de aynı özellikleri gösteren cümle kapısı söveleri pilastr şeklinde yontulan yapının yalnızca ana girişinin üstünde daire şeklinde bir pencere açılmış. Olağanüstü tasarımla inşa edilmiş olan tarihi cami yetkililerin vurdumduymazlıkları yüzünden neredeyse ağlıyor. Cami’de görev yapanlar ve burada ibadet eden vatandaşlar yetkililerin bir an evvel burayla ilgilenmesini bu muhteşem yapının tarihine yakışır hale gelmesini istiyor.
Sarıyer Posta hep söylediSarıyer’in en kıymetli değerlerinden biri olan Ali Kethüda Cami’nin bu içler acısı durumuna kayıtsız kalmayan gazetemiz konuyu defalarca sayfalarına yansıttı. Birçok sayıda yer verdiğimiz ve yetkilileri göreve çağırdığımız halde tarihi yapının berbat hali düzelmedi. Sarıyer’in değerlerine sahip çıkan anlayışla çalışmaya devam eden Sarıyer Posta Gazetesi, bu konunun üstüne gitmeye devam edecek.
Levent PEHLİVANOĞLU
