Özel Zekeriyaköy Acıbadem Tıp Merkezi Başhekimi Rady. Uzm. Dr. Nilay Soydan Şahinoğlu, görüntülemede Kullanılan Radyasyon ve Etkileri hakkında gazetemize özel açıklamalarda bulundu.
Dünyanın en saygın hastaneleri arasında yer alan Acıbadem Hastaneleri, Zekeriyaköy’de hizmet vermeye devam ediyor. Özel Zekeriyaköy Acıbadem Tıp Merkezi Rady. Uzm. Dr. Nilay Soydan Şahinoğlu, radyasyon ve etkileri hakkında Sarıyer Posta Gazetesi’ne önemli bilgiler verdi.
Şahinoğlu: Hayatın Her Alanında Radyasyonla Karşı Karşıyayız
“Günlük hayatta birçok kaynaktan radyasyon alabiliriz” diyen Şahinoğlu, “Bunların en başında ''doğal radyasyon'' olarak adlandırdığımız ve doğal kaynaklardan alınan radyasyon gelir. Kozmik ışınlar ve yerkürede bulunan doğal radyoaktif maddelerden yayılan radyasyonla iç içe yaşayan insanoğlu; solunum ve sindirim yollarıyla, hava, su, tüm bitkisel ve hayvansal besinlerde az da olsa bulunan radyoaktif maddeleri almakta ve bunlar da zamanla çeşitli organlarda birikmektedir. Radyasyon ölçümlerinde farklı birimler kullanılabilir. Canlı dokular üzerinde etkiyi belirlemede en çok kullanılan biri Milisivert (mSv) olarak adlandırılan birimdir. Doğal radyasyon yolu ile alınan ortalama yıllık etkin doz 2,4 mSv civarındadır. Bununla birlikte, bazı ülkelerde bu miktar 10 mSv' in üzerindedir” ifadelerini kullandı.
Hangi görüntüleme yöntemlerinde radyasyon vardır?
Şahinoğlu, “X ışınları kullanılan radyolojik incelemeler arasında röntgen filmleri, Bilgisayarlı Tomografi (BT), Anjiografi ve mammografi tetkikleri bulunur. Bunun yanında Ultrasonografi (USG) ve Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG) ise başka prensiplere dayanan ve radyasyon içermeyen görüntüleme yöntemleridir” dedi.
Görüntüleme Yöntemleri içinde en fazla radyasyon kullanılan modalite hangisidir?
“BT inceleme, radyolojideki görüntüleme yöntemleri içerisinde vücuda en çok radyasyon veren yöntem olduğunu belirten Şahinoğlu, Alınan radyasyon miktarının doğal radyasyon ile olan karşılaştırmalı değerlerini aşağıdaki tabloyla anlattı:
Etkin Doz Eşdeğer Akciğer Grafisi
Doğal Radyasyon
(Yıllık) 3mSv 150
Akciğer Grafisi
(tek yön) 0 ,02 mSv 1
Uçak Yolculuğu
(6 saat) 0,04 mSv 2
Beyin BT 2-4 mSv 100-200
Toraks BT 5-7 mSv 250-350
Abdominopelvik BT 12-15 mSv 600-750
Radyologlar, hastalarının BT’nin radyasyon etkilerinden en az oranda etkilenmesi için neler yapar?
Şahinoğlu konuşmasına şu şekilde devam etti: “ BT inceleme hastalıkların tanı, tedavi ve takibinde kritik rol oynayan önemli bir inceleme yöntemidir. Hızlı sonuç vermesi, kolay ulaşılabilirliği ve yeni teknolojinin getirdiği avantajlarla kullanımı hem erişkinlerde hem de çocuklarda her yıl artmaktadır. Bu nedenle mümkün olduğunca az dozda, en makul görüntüyü elde etmek (ALARA prensibi) hem radyoloji teknisyeni, hem de radyologların önemli bir görevidir. Ayrıca klinisyen doktorlara (dahiliye, genel cerrah, pediatrirst vs...) düşen görev de; her BT isteği için yarar-zarar muhasebesi yapmak ve mutlaka radyoloji doktoru ile iletişim halinde olarak belki BT yerine kullanılabilecek diğer modaliteler (Örn: ultrasyon, MR vb...) hakkında görüşlerini alarak gereksiz yere radyasyon maruziyetini engellemektir.”
Şahinoğlu: BT Birçok Hastalığın Tanısında Vazgeçilmez Bir Yöntemdir
Şahinoğlu son olarak, “BT birçok hastalığın tanısında vazgeçilmez bir yöntemdir. Gerekli durumlarda ve uygun şekilde yapılan bir incelemede alınan risk minimal düzeyde olup tetkikin sağlayacağı faydalar bu riskin önüne geçmektedir” ifadelerini kullandı.
