TARABYA-PARK-VE-KOY-1880LER-11


Tarabya’da 1865 yılında bir belediye dairesinin mevcut olduğunu biliyor muydunuz ? 149 yıl önce Tarabya’da bir belediye teşkilatı kurulmuştu. Adı da Tarabya Belediye Dairesi’ydi… Tarabya Belediyesi’nin kuruluşu 1865 yılına, yani Sultan Abdülaziz’in tahtta olduğu döneme rastlar. Ancak bundan önceki gelişmelere bir göz atmak gerekir.

1855 Kırım Savaşı’ndan sonra yeniden yapılanmaya giden devlet, payitaht şehri İstanbul’un yeni bir belediye teşkilatına sahip olabilmesi için 13 Haziran 1855 tarihinde İhtisap Nezareti’ni kaldırarak İstanbul Şehremaneti adıyla yeni bir teşkilat kurmuş, başına “şehremini” namıyla bir memur ve ona bağlı olarak halk arasından seçilen bir meclis oluşturmuştu. Bu teşkilat oluşturulduktan iki sene sonra İstanbul 14 belediye dairesine (belediye bölgesi) bölünür. Ancak tasarlanan belediye daireleri hemen kurulmadan pilot bölge uygulaması yapılmış o zaman için yabancıların yoğun bir şekilde yaşadığı Beyoğlu 6.Dairesi pilot bölge olarak seçilmiştir. İlgili kanun ve nizamnameler oluşturularak burada uygulanmıştır. Tarabya Belediye Dairesi kurulması planlanan 14 belediyenin dışında Tarabya ileri gelenlerinin devlete özel müracaatı neticesinde, 1865 yılında tesis edilmiştir.

Ancak bu belediyeler gelir bakımından yetersiz kaldıkları için yaşayamamış sadece Beyoğlu, Adalar, Tarabya, Yeniköy ve Beykoz belediye daireleri devam edebilmiştir.Özellikle Rum zenginlerinin oturduğu Tarabya’nın mali olarak devam edebilirliğini anlamak zor değildir. Tarabya Belediyesi’nin kurucuları arasında Yorgo Zarifi, Baltazzi gibi o yıllarda devlete borç veren ünlü bankerler bulunmaktadır.

1865′den 1877 yılına kadar bu şekilde devam eden Tarabya Belediyesi bu tarihte çıkan kanunla 20 bölgeye ayrılan İstanbul Belediye daireleri arasında 11.Belediye Dairesi olarak yaşamaya devam etmiştir. 1880 yılında ise Belediye kanununda yapılan değişikle İstanbul’daki belediye daire sayısı 10′a indirilmiş ve Tarabya Belediyesi kaldırılarak görev alanı Yeniköy Belediye Dairesi sınırlarına dâhil edilmiştir. Tarabya Belediyesi’nin yaptığı çalışmalar devlet nezdinde de takdir kazanmıştır. Sokakların temizlenmesi, kaldırım ve şose yol inşaası, yolların gaz feneriyle aydınlatılması, halka açık bir bahçe açılması gibi faaliyetleri yerel vergiler ve burada oturan zenginlerden sağlanan yardımlar sayesinde gerçekleştirmiştir.

OSMANLI ARŞİV’İNDE BULUNAN BELGELERE GÖRE TARABYA BELEDİYESİ’NİN KURULUŞ DİLEKÇESİ :

Altta imzaları bulunan kulları tarafından Sadaret Makamı’na Rumca yazılmış arzuhalin tercümesidir: 31 Mayıs 1865
Tarabya ileri gelenlerinden Abro Efendi başkanlığında kurulacak Tarabya Belediyesi üyeliğine, yine Tarabya ahalisinden ve muteber kişilerinden olan Mösyö Antin Pizani, Mösyö Baredi Lansi, Mösyö Corc Zarifi, Yaver Paşa (Andon Tıngır Yaver Paşa), Kirkor Ajerdiri ve Antuan Çira kullarını seçmiş olduğumuzdan, seçilen kişilerin sadaret makamı tarafından tasdik olunmasını niyaz ederiz. Bu konuda emir ve ferman sadrazam hazretlerinindir.
İMZA MAHALLİ :
Tarabya’da Rum Milleti mührü
Fenerli Konstantinos
Corci Feraveya
Vasilis Nikolayu
Konstantinos Kapayaki
Sohyanos Frandidis
Corc Yosi Sitemadis
Nikolayidis-Frolambosi

Dilekçe daha sonra sadrazam tarafından ilgili işlemlerden sonra padişah başkitabetine gönderilmiş ve orada onaylanmıştır.
Araştırma Serkan Kaya